Hồ Malawi (hoặc hồ Nyaza) có chiều dài từ 560[1] tới 580 kilômét,[2] nơi rộng nhất là khoảng 75 km. Diện tích tổng cộng của hồ là khoảng 29.600 kilômét vuông (11.429 dặm vuông).[1] Các đường bờ hồ nằm ở miền tây Mozambique, miền đông Malawi và miền nam Tanzania. Sông lớn nhất chảy vào hồ này là sông Ruhuhu. Hồ nước ngọt lớn này có một lối thoát ở cuối phía nam là sông Shire, một chi lưu chảy vào sông Zambezi rất lớn ở Mozambique.[2]

Hồ Malawi nằm ở Thung lũng tách giãn Lớn được tạo thành do việc mở Đới tách giãn Đông Phi, nơi mà mảng kiến tạo châu Phi được chia thành 2 phần. Đây được gọi là ranh giới mảng kiến tạo khác nhau. Sự hình thành Hồ Malawi (hoặc Nyaza) được ước tính rất khác nhau, từ khoảng 40.000 năm.[1] hoặc khoảng 1 tới 2 triệu năm trước.[6]

Hồ Malawi (hay Nyaza) nằm ở phía đông nam, cách Hồ Tanganyika, một hồ lớn khác của Thung lũng tách giãn Lớn khoảng 350 km.